Những câu chuyện di tản 1975
Tiểu Tử
Tôi
không có đi di tản hồi những ngày cuối
tháng tư 1975 nên không biết cảnh di tản
ở Sài gòn ra làm sao. Mãi đến sau nầy,
khi đã định cư ở Pháp, nhờ xem truyền
hình mới biết!
Sau
đây là vài cảnh đã
làm tôi xúc động,
xin kể lại để cùng
chia xẻ…
Chuyện
1
Ở
bến tàu, thiên hạ
bồng bế nhau, tay
xách nách mang, kêu
réo nhau ầm ĩ, hớt
hơ hớt hải chạy về
phía chiếc cầu thang
dẫn lên boong một
chiếc tàu cao nghều
nghệu. Cầu thang đầy
người, xô đẩy chen
lấn nhau, kêu gọi
nhau, gây gổ nhau…
ồn ào. Trên bong tàu
cũng đầy người lố
nhố, giành nhau chồm
lên be tàu để gọi
người nhà còn kẹt
dưới bến, miệng la
tay quơ ra dấu chỉ
trỏ… cũng ồn ào như
dòng người trên cầu
thang!
Giữa
cầu thang, một bà
già. Máy quay phim
zoom ngay bà nên
nhìn thấy rõ: Bà
mặc quần đen áo túi
trắng đầu cột khăn
rằn, không mang bao
bị gì hết, bà đang
bò nặng nhọc lên
từng nấc thang. Bà
không dáo dác nhìn
trước ngó sau hay có
cử chi tìm kiếm ai,
có nghĩa là bà già
đó đi một mình. Phía
sau bà thiên hạ dồn
lên, bị cản trở nên
la ó! Thấy vậy, một
thanh niên tự động
lòn lưng dưới người
bà già cõng bà lên,
xóc vài cái cho
thăng bằng rồi trèo
tiếp.
Chuyện
chỉ có vậy, nhưng
sao hình ảnh đó cứ
đeo theo tôi từ bao
nhiêu năm, để tôi cứ
phải thắc mắc: bà
già đó sợ gì mà phải
đi di tản? Con cháu
bà đâu mà để bà đi
một mình? Rồi cuộc
đời của bà trong
chuỗi ngày còn lại
trên xứ định cư ra
sao? Còn cậu thanh
niên đã làm môt cử
chỉ đẹp – quá đẹp –
bây giờ ở đâu?… Tôi
muốn gởi đến người
đó lời cám ơn chân
thành của tôi, bởi
vì anh ta đã cho tôi
thấy cái tình người
trên quê hương tôi
nó vẫn là như vậy
đó, cho dù ở trong
một hoàn cảnh xô bồ
hỗn loạn như những
ngày cuối cùng của
tháng tư 1975…
Ảnh người dân miền Nam chạy giặc CS vào chiếm đóng 1975
Chuyện
2
Cũng
trên chiếc cầu thang
dẫn lên tàu, một
người đàn ông tay ôm
bao đồ to trước
ngực, cõng một bà
già tóc bạc phếu lất
phất bay theo từng
cơn gió sông. Bà già
ốm nhom, mặc quần
đen áo bà ba màu cốt
trầu, tay trái ôm cổ
người đàn ông, tay
mặt cầm cái nón lá.
Bà nép má trái lên
vai người đàn ông,
mặt quay ra ngoài về
phía máy quay phim.
Nhờ máy zoom vào bà
nên nhìn rõ nét mặt
rất bình thản của
bà, trái ngược hẳn
với sự thất thanh sợ
hãi ở chung quanh!
Lên
gần đến bong tàu,
bỗng bà già vuột tay
làm rơi cái nón lá.
Bà chồm người ra,
hốt hoảng nhìn theo
cái nón đang lộn qua
chao lại trước khi
mất hút về phía
dưới. Rồi bà bật
khóc thảm thiết…
Bà
già đó chắc đã quyết
định bỏ hết để ra
đi, yên chí ra đi,
vì bà mang theo một
vật mà bà xem là quí
giá nhứt, bởi nó quá
gần gũi với cuộc đời
của bà: cái nón lá! Đến khi mất nó, có
lẽ bà mới cảm nhận
được rằng bà thật sự
mất tất cả. Cái nón
lá đã chứa đựng cả
bầu trời quê hương
của bà, hỏi sao bà
không xót xa đau khổ? Nghĩ như vậy nên
tôi thấy thương bà
già đó vô cùng. Tôi
hy vọng, về sau trên
xứ sở tạm dung, bà
mua được một cái nón
lá để mỗi lần đội
lên bà sống lại với
vài ba kỷ niệm nào
đó, ở một góc trời
nào đó của quê
hương…
Chuyện
3
Cũng
trên bến tàu nầy.
Trong luồng người đi
như chạy, một người
đàn bà còn trẻ mang
hai cái xắc trên
vai, tay bồng một
đứa nhỏ. Chắc đuối
sức nên cô ta quị
xuống. Thiên hạ quay
đầu nhìn nhưng vẫn
hối hả đi qua, còn
tránh xa cô ta như
tránh một chướng
ngại vật nguy hiểm!
Trong sự ồn ào hỗn
tạp đó, bỗng nghe
tiếng được tiếng mất
của người đàn bà vừa
khóc la vừa làm cử
chỉ cầu cứu. Đứa nhỏ
trong tay cô ta ốm
nhom, đầu chờ vờ mắt
sâu hõm, đang lả
người về một bên,
tay chân xụi lơ.
Người mẹ – chắc là
người mẹ, bởi vì chỉ
có người mẹ mới ôm
đứa con quặt quẹo
xấu xí như vậy để
cùng đi di tản, và
chỉ có người mẹ mới
bất chấp cái nhìn
bàng quan của thiên
hạ mà khóc than
thống thiết như vậy
– người mẹ đó quýnh
quáng ngước nhìn lên
luồng người, tiếp
tục van lạy cầu
khẩn.
Bỗng,
có hai thanh niên
mang ba lô đi tới,
nhìn thấy. Họ dừng
lại, khom xuống hỏi.
Rồi họ ngồi thụp
xuống, một anh rờ
đầu rờ tay vạch mắt
đứa nhỏ, họ nói gì
với nhau rồi nói gì
với người đàn bà.
Thấy cô ta trao đứa
bé cho một anh thanh
niên. Anh nầy bồng
đứa nhỏ úp vào ngực
mình rồi vén áo đưa
lưng đứa nhỏ cho anh
kia xem. Thằng nhỏ
ốm đến nỗi cái xương
sống lồi lên một
đường dài…
Anh
thứ hai đã lấy trong
túi ra chai dầu từ
lúc nào, bắt đầu
thoa dầu rồi cạo gió
bằng miếng thẻ bài
của quân đội.
Thiên
hạ vẫn rần rần hối
hả đi qua. Hai thanh
niên nhìn về hướng
cái cầu thang, có vẻ
hốt hoảng. Họ quay
qua người đàn bà,
nói gì đó rồi đứng
lên, bồng đứa nhỏ,
vừa chạy về phía cầu
thang vừa cạo gió!
Người mẹ cố sức đứng
lên, xiêu xiêu muốn
quị xuống, vừa khóc
vừa đưa tay vẫy về
hướng đứa con. Một
anh lính Mỹ chợt đi
qua, dừng lại nhìn,
rồi như hiểu ra, vội
vã chạy lại đỡ người
mẹ, bồng xóc lên đi
nhanh nhanh theo hai
chàng thanh niên,
cây súng anh mang
chéo trên lưng lắc
la lắc lư theo từng
nhịp bước….
Viết
lại chuyện nầy, mặc
dù đã hơn ba mươi
năm, nhưng tôi vẫn
cầu nguyện cho mẹ
con thằng nhỏ được
tai qua nạn khỏi,
cầu nguyện cho hai
anh thanh niên có
một cuộc sống an vui
tương xứng với nghĩa
cử cao đẹp mà hai
anh đã làm. Và dĩ
nhiên, bây giờ, tôi
nhìn mấy anh lính Mỹ
với cái nhìn có
thiện cảm!
Chuyện
4
Cũng
trên bến tàu. Cầu
thang đã được kéo
lên. Trên tàu đầy
người, ồn ào. Dưới
bến vẫn còn đầy
người và cũng ồn ào.
Ở dưới nói vói lên,
ở trên nói vọng
xuống, và vì thấy
tàu sắp rời bến nên
càng quýnh quáng
tranh nhau vừa ra
dấu vừa la lớn, mạnh
ai nấy la nên không
nghe được gì rõ rệt
hết!
Máy
quay phim zoom vào
một người đàn ông
đứng tuổi đang hướng
lên trên ra dấu nói
gì đó. Bên cạnh ông
là một thằng nhỏ cỡ
chín mười tuổi, nép
vào chân của ông,
mặt mày ngơ ngác.
Một lúc sau, người
đàn ông chắp tay
hướng lên trên xá xá
nhiều lần như van
lạy người trên tàu,
gương mặt sạm nắng
của ông ta có vẻ rất
thành khẩn. Bỗng
trên tàu thòng xuống
một sợi thừng cỡ nửa
cườm tay, đầu dây
đong đưa. Mấy người
bên dưới tranh nhau
chụp. Người đàn ông
nắm được, mỉm cười
sung sướng, vội vã
cột ngang eo ếch
thằng nhỏ. Xong, ông
đưa tay ra dấu cho
bên trên. Thằng nhỏ
được từ từ kéo lên,
tòn ten dọc theo
hông tàu. Nó không
la không khóc, hai
tay nắm chặt sợi
dây, ráng nghiêng
người qua một bên để
cúi đầu nhìn xuống.
Người đàn ông ngước
nhìn theo, đưa tay
ra dấu như muốn nói: « Đi, đi! Đi, đi! ». Rồi, mặt ông
bỗng nhăn nhúm lại,
ông úp mặt vào hai
tay khóc ngất! Bấy
giờ, tôi đoán ông ta
là cha của thằng nhỏ
đang tòn ten trên
kia… Không có tiếng
còi tàu hụ buồn thê
thiết khi lìa bến,
nhưng sao tôi cũng
nghe ứa nước mắt!
Không
biết thằng nhỏ đó –
bây giờ cũng đã trên
bốn mươi tuổi — ở
đâu? Cha con nó có
gặp lại nhau không?
Nếu nó còn mạnh
giỏi, tôi xin Ơn
Trên xui khiến cho
nó đọc được mấy dòng
nầy…
Ảnh người dân miền Nam chạy giặc CS vào chiếm đóng 1975
No comments:
Post a Comment